در ارزیابی شایستگی از چه ابزار‌هایی استفاده می شود؟

بعد از تدوین مدل شایستگی مشاغل سازمان، باید ابزار‌هایی را در اختیار داشته باشیم.تا با استفاده از آن شایستگی‌های شاغلین را ارزیابی کنیم. این ابزارها باید دقیقاً با توجه به مدل شایستگی سازمان مورد نظر طراحی و بکار گرفته ­شوند. مدل شایستگی مورد نیاز سازمان بر اساس شناخت شغل، محیط و چالشهای شغل مربوطه تدوین گردیده و از ان بعنوان یک ابزار برای ارزیابی شایستگی افراد استفاده می کنیم .

بعنوان مثال اگر ابزار انتخابی ما بازی گروهی یا ایفای نقش باشد، پس از شناسایی چالشها و ویژگیهای شغل موردنظر، سناریونویسی و شبیه سازیهایی با توجه به آنها برای اجرای بازیها و ارزیابیها صورت خواهد گرفت و با قرار دادن افراد ارزیابی شونده در آن موقعیت شبیه سازی شده، عیار آنها سنجیده خواهد شد.

هرچه ابزارها را دقیق تر طراحی کنیم ، نتایج ارزیابی اعتبار بیشتری خواهد داشت.

شایستگی

برای مطالعه و دانلود بخشنامه دستورالعمل نحوه ارزيابی و توسعه شايستگی‌های عمومی مديران حرفه‌ای برروی لینک زیر کلیک کنید.

ابزار های به کار گرفته شده در کانون های ارزیابی:

1 – مصاحبه

مصاحبه عمومی:

 تمرکز بر سنجش شایستگیهای های رفتاری و روانشناختی فرد است.

مصاحبه های تخصصی:

تمرکز بر سنجش دانش و مهارتهای تخصصی فرد در یک حوزه خاص است.

مصاحبه موقعیتی، رفتاری:

سبکی از مصاحبه است که اغلب برای سنجش شایستگیهای کلیدی افراد به کار می رود.

مصاحبه فنی:

 شامل سؤالاتی خاص مربوط به نقشی است که در شغل موردنظر فرد خواهد داشت که شامل سؤالاتی چالشی و معماگونه و یا استدلال های عددی و یا هر دوتا خواهد بود.

2 – ایفای نقش

تمرین ایفای نقش یکی از ابزارهای ارزیابی است که در آن ارزیابی شوندگان بر اساس یک سناریوی خیالی و به گونه ای که منعکس کننده وضعیت واقعی محیط کاری آینده باشد، نقشی را که در آینده خواهند داشت، الان بازی می کنند. 

3 – تمرین گروهی

از ارزیابی شوندگان خواسته می شود تا روی آن سناریو و سؤالات مطرح شده در آن به خوبی فکر کرده و سپس با اعضای گروه که حداقل 4 نفره است و از ارزیابی شوندگان دیگر تشکیل شده است به بحث و تبادل نظر پرداخته و در پایان با ارائه راه حلهای بهینه به یک جمع بندی کلی برسند. افراد حین بحث و گفتگو توسط ارزیابان مورد ارزیابی قرار می گیرند.و شایستگی های موجود در آنان توسط ارزیابان ارزیابی می گردد.

4 – بازی های مدیریتی

در این مرحله از ارزیابی شونده خواسته می شود تا ماکتی  مانند خانه ، ماشین و… را بسازد و در طی انجام ساخت توسط ارزیاب مورد ارزیابی قرار می گیرد .

5 – مطالعه موردی

چیزی شبیه یک سناریوی کسب و کار است که به ارزیابی شوندگان در قالب یک یا چند صفحه ارائه می شود. این سناریو اغلب شامل وضعیتی از کسب و کار مشتری است و فرد باید پیشنهادات و نظراتی بهمشتری در رابطه با شرایط حاضرش بدهد. به طور معمول در این ابزار چند دقیقه ای زمان در اختیارفرد قرار می گیرد تا اطلاعات داده شده را مطالعه و سپس به بحث روی آن به عنوان بخشی از مصاحبه بپردازد. . اغلب اوقات، تمارین مطالعه موردی می تواند با تمارین گروهی، تمارین نوشتاری کتبی و الکترونیکی در کانونهای ارزیابی مرتبط شوند.

6 – پرزنتیشن یا ارائه مطلب

شامل صحبت کوتاه در رابطه با یک موضوع است.که به عنوان بخشی از مصاحبه یا ابزاری جداگانه در روز ارزیابی مورد استفاده قرار می گیرد. در رابطه با این ابزار، در کانون از فرد خواسته می شود که با توجه تجهیزات و اطلاعاتی که در اختیار وی قرار می گیرد، پرزنتیشنی را آماده کند.

7 – تمرین های In-Tray و E-Tray

تمرین In-Tray یک شبیه سازی مبتنی بر کاغذ است.به منظور ارزیابی نگرش کارکنان بالقوه که به عنوان بخشی از فرایند انتخاب مورد استفاده قرار می گیرد. در این ابزار، به افراد سناریویی کسب و کار محور به همراه لیستی از وظایف مرتبط شامل تلفن زدن، ایمیلها، شکایات و گزارشات ارائه می گردد. بعد از آن از فرد خواسته می شود که هر یک از وظایف را مطابق با اهمیت ادراک شده اشان و با ارائه دلیل الویت بندی کند.تمرین E-Tray معادل الکترونیکی تمرین In-Tray است. 

تمرین E-Tray یک شبیه سازی مبتنی بر کامپیوتر از صندوق ورودی یک ایمیل است که ایمیلهای متفاوتی ارسال می شود و در مدت زمان ثابتی باید بررسی و تکمیل شوند. ایمیل ها در تمرین E-Tray اغلب در گامهای اول با سرعت کم ارسال می شوند ولی در گامهای بعد با جلو رفتن زمان سرعت ارسال آن بیشتر می شود. در این زمان مهم است که پاسخ ها تصادفی انتخاب نشوند چرا که ارزیابان در پی این خواهند بود که ببینند فرد تحت فشار چگونه کارش را انجام خواهد داد. 

8 – تمرین نوشتاری

کارفرمایان اغلب از تمارین نوشتاری به منظور ارزیابی کارجوها استفاده می کنند. تمارین نوشتاری معمولا تست ترکیبی از ویژگیها شامل شعور متعارف، مهارتهای درک مطلب، توانایی ساختدهی یک نامه، مقاله یایک بحث، توانایی یادداشت برداری و مهارتهای ارتباطی نوشتاری می شود. در این ابزار قصد بر سنجش دانش موضوعات یک صنعت و همچنین رویه های کاری نیست.

ماتریس شایستگی/ ابزار

پس از طراحي و تعيين ابزارهاي مركز، اقدام به تدوين ماتريس شايستگي/ابزار می‌نماییم. و به عنوان راهنما در اختیار تک تک ارزیابان کانون ارزیابی قرار می‌‌دهیم.که نشان می دهد، کدام شایستگی ها در کدام تمرین‌ها سنجیده می‌شوند. به نحوي كه بيشترين تناسب بين ابزار و شايستگي‌ها وجود داشته باشد .

نکته مهم پایانی این که ارزیابی هر شایستگی می بایست با بیش از یک ابزار صورت گیرد. حالت ایده آل این است که هر شایستگی با سه تمرین مورد ارزشیابی قرار دهیم. این امر موجب اجتناب از قضاوت ناصحیح خواهد شد، در واقع استفاده از فنون ارزیابی چندگانه یکی از الزامات اصلی یک مرکز ارزیابی و توسعه است.و تنوع تمرین ها، نوسانات و انحرافات ارزیابی را کاهش می دهد.