منابع انسانی (HR) همراه با مدیریت ارزشمندترین دارایی سازمان یعنی کارکنان آن، نقش مهمی در پیشبرد موفقیت سازمان ایفا می‌کنند. برای سنجش موثر و بهبود عملکرد منابع انسانی، سازمان‌ها بر شاخص‌های ارزیابی عملکرد (KPI) و ابزارهای هوش تجاری (BI) تکیه می‌کنند. این مقاله به بررسی تقاطع منابع انسانی، KPIها و هوش تجاری می‌پردازد.
شاخص‌های ارزیابی منابع انسانی
شاخص ارزیابی عملکرد منابع انسانی، معیارهایی هستند که سازمان را کمک می‌نمایند تا خروجی فعالیت های مدیریت منابع انسانی را به صورت کمی و کیفی اندازه‌گیری نماید. این شاخص‌ها جنبه‌های مختلف منابع انسانی، از جمله کسب استعداد، حفظ کارکنان، آموزش و توسعه، مدیریت عملکرد و رضایت کارکنان را در بر می‌گیرد. با نظارت بر این شاخص‌های کلیدی عملکرد، تیم‌های منابع انسانی بینش‌های ارزشمندی در مورد اثربخشی آنها به دست می‌آورند و زمینه‌های بهبود را شناسایی می‌کنند.
انواع شاخص منابع انسانی عبارتند از:
- شاخص‌های مدیریت منابع انسانی در زمینه فرهنگ
- شاخص کلیدی عملکرد در حوزه منابع انسانی
- شاخص‌های مدیریت منابع انسانی در زمینه مدیران
- شاخص‌های مدیریت منابع انسانی در زمینه‌ی جبران خدمت کارکنان
مهم‌ترین شاخص‌های منابع انسانی عبارتند از:
- هزینه‌های استخدام به‌ازای هر فرد
- هزینه نیروی کار
- هزینه آموزش به ازای هر کارمند
- هزینه خدمات درمانی هر کارمند
- میزان رضایت و آرامش کارکنان
- میزان غیبت کارکنان
- مقدار میانگین مرخصی استفاده شده
- نظر سنجی سالیانه و ماهیانه رضایت شغلی کارکنان
- تعداد پرسنل تمام وقت و رضایت آنها
- تعداد پرسنل پاره‌وقت و رضایت هر یک آنها
- بررسی نرخ جذب سازمان
- نرخ خاتمه خدمت داوطلبانه
- نرخ خاتمه خدمت غیرداوطلبانه
- میانگین مدت پر شدن جایگاه شغلی خالی
- تعداد پرسنل متخصص
- تعداد پرسنل آموزش دیده
- تأثیر پذیری پرسنل از فرهنگ سازمان
- شاخص‌های مدیریت منابع انسانی در زمینه عملکرد
- شاخص‌های مدیریت منابع انسانی در زمینه فرهنگ
- نرخ میانگین مدت حفظ کارکنان در سازمان و علت ترک کار آنان
- تاثیرگذاری آموزش‌ها
- میانگین زمان جذب نیرو
- شاخص‌های توسعه‌دهنده فرد در سازمان
- فرا استرس‌های شغلی و مشکلات خانواده
- میانگین زمان لازم برای رسیدن به بهره‌وری کامل توسط نیروهای جدید
- میزان استفاده از طرح‌های مزایای کارکنان
اهمیت شاخص‌های ارزیابی عملکرد منابع انسانی
1.همسویی استراتژیک
شاخص‌های کلیدی عملکرد منابع انسانی، فعالیت‌های منابع انسانی را با اهداف سازمانی هماهنگ می‌کنند و اطمینان حاصل می کنند که ابتکارات منابع انسانی در راستای استراتژی کلی کسب و کار است. به عنوان مثال، اگر سازمانی قصد دارد مشارکت کارکنان را افزایش دهد، شاخص‌های ارزیابی عملکرد منابع انسانی مرتبط با رضایت کارکنان و نرخ جابجایی می‌تواند به نظارت بر پیشرفت به سمت این هدف کمک کند.
2.تصمیم‌گیری مبتنی بر داده
شاخص کلیدی عملکردهای منابع انسانی داده های عینی را برای تصمیم‌گیری فراهم می‌کنند. رهبران منابع انسانی می توانند تصمیمات آگاهانه‌ای را بر اساس شواهد اتخاذ کنند و حدس و گمان و ذهنیت را کاهش دهند.
3.بهبود مستمر
شاخص‌های ارزیابی عملکرد منابع انسانی، بخش‌های منابع انسانی را قادر می‌سازد تا زمینه‌هایی را که نیاز به بهبود دارند شناسایی کرده و معیارهایی برای پیشرفت ایجاد کنند. نظارت منظم بر شاخص‌های کلیدی عملکرد به تیم‌های منابع انسانی اجازه می‌دهد تا تأثیر ابتکارات خود را ارزیابی کنند.
استفاده از هوش تجاری در منابع انسانی
1.جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی داده‌ها
ابزارهای هوش تجاری، بخش‌های منابع انسانی را قادر می‌سازد تا حجم وسیعی از داده‌های منابع انسانی را از منابع مختلف جمع‌آوری، ادغام و تجزیه و تحلیل کنند. این ابزارها داده‌های سیستم‌های استخدام، پلتفرم‌های مدیریت عملکرد، نظرسنجی‌های کارکنان و موارد دیگر را ادغام می‌کنند و دیدگاهی جامع از عملکرد منابع انسانی ارائه می‌دهند.
2.بصری‌سازی داده‌ها
ابزارهای BI قابلیت بصری‌سازی داده‌ها را ارائه می‌دهند و به متخصصان منابع انسانی اجازه می دهند داده‌های پیچیده منابع انسانی را در قالبی بصری و قابل درک ارائه دهند. نمودارها و داشبوردها شناسایی روندها، الگوها و موارد پرت را آسان‌تر می‌کنند و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را تسهیل می‌کنند و ارتباطات درون سازمان را افزایش می‌دهند.
3.تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده
هوش تجاری تیم‌های منابع انسانی را قادر می‌سازد تا از تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده استفاده کنند، روندها و نتایج آینده را بر اساس داده‌های موجود پیش‌بینی کنند. به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل پیش‌بینی‌کننده می‌تواند به پیش‌بینی فرسایش کارکنان کمک کند، و به منابع انسانی اجازه می‌دهد اقدامات پیشگیرانه‌ای برای حفظ استعدادهای ارزشمند انجام دهد.
4.تجزیه و تحلیل Self-Service
ابزارهای BI با ارائه قابلیت های تجزیه و تحلیل سلف سرویس، متخصصان منابع انسانی را توانمند می کنند. به جای تکیه بر بخش های فناوری اطلاعات برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، تیم های منابع انسانی می توانند داده‌های منابع انسانی را به طور مستقل کاوش و تجزیه و تحلیل کنند و تصمیم گیری سریع‌تر و کاهش وابستگی به منابع خارجی را ممکن می‌سازند.
رایج‌ترین شاخص‌های کلیدی عملکرد در منابع انسانی
- نرخ غیبت کارکنان: نرخ غیبت کارکنان نیز باید در داشبورد منابع انسانی لحاظ شود، زیرا این معیاری است که درصد ساعات کاری قراردادی کارمند را محاسبه می‌کند که انجام نشده است. شامل انواع غیبت‌ها اعم از مجاز یا غیرمجاز است.
- هزینه غیبت: کل هزینه غیبت و پرداخت حقوق کارمندان و هزینه جایگزینی در این مورد محاسبه می‌شود. این KPI به ویژه در کشورهای اروپایی که دارای اتحادیه‌های کارگری هستند، به کار می‌آید.
- رضایت از مزایا: رضایت از مزایای اشتغال معمولاً از طریق بررسی مشاغل سنجیده می‌شود. این مورد می‌تواند برای کاهش گردش مالی بسیار مهم باشد.
- نرخ بهره‌وری کارمندان: اگرچه محاسبه این معیار سخت است، اما درباره ظرفیت رشد و بهره‌وری سرمایه انسانی توضیح می‌دهد.
- شاخص رضایت کارکنان: میزان رضایت کارکنان از طریق بررسی، نگرش و مشارکت کارکنان سنجیده می‌شود.
- شاخص اشتغال کارمندان: مشارکت کارمندان نیز از طریق نظرسنجی سنجش سنجیده می‌شود. تعامل زیاد کارمندان، بهره‌وری بالاتر، خدمات بهتر مشتری، گردش مالی کمتر و بسیاری دیگر از نتایج مرتبط و مثبت را پیش‌بینی می‌کند.
- فهرست نوآوری کارمندان: نوآوری نیز از طریق بررسی نگرش یا مشارکت سنجیده می‌شود. نوآوری بیش از پیش عامل اصلی موفقیت کسب‌وکار است. نقش منابع انسانی، فعال کردن این نوآوری است.
- میزان ارتقاء داخلی: چند نفر در سازمان ارتقا پیدا کرده‌اند؟ این مورد می‌تواند جلوی استخدام‌های نامناسب را بگیرید و باعث شود افراد بیشتر در کارشان بمانند.
- درصد هزینه نیروی کار: این مورد هزینه نیروی کار را اندازه می‌گیرد و آن را با کل هزینه‌ای که سازمان با آن روبه‌رو است، تقسیم می‌کند. این شاخص اگرچه زیاد به کار نمی‌رود، اما می‌تواند برای کاهش هزینه یا بهبود اتوماسیون اداری مورد استفاده قرار گیرد.
- میزان گردش مالی: گردش مالی یک معیار بسیار متداول و همچنین KPI مهم است. گردش مالی بالا می‌تواند هزینه زیادی در برداشته باشد.
- حوادث محل کار: حوادث محل کار یکی دیگر از شاخص‌های مهم منابع انسانی است، زیرا شما را قادر می‌سازد تا ارزیابی کنید که آیا اقدامات ایمنی و بهداشت شغلی شما به‌درستی اجراشده و مؤثر هستند یا خیر.
- رابطه نسبت حقوق زن و مرد:این شاخص نسبت حقوق زن به حقوق مرد، از جمله پاداش، و غیره در سطح سلسله مراتب است.
- تنوع و شمول: بازنمایی گروه‌های جمعیتی مختلف در سازمان، مانند جنسیت، سن، قومیت و وضعیت ناتوانی. نیروی کار متنوع و فراگیر می‌تواند منجر به افزایش خلاقیت، نوآوری و تصمیم گیری بهتر شود.
نتیجه
ترکیبی از شاخص‌های ارزیابی عملکرد منابع انسانی و هوش تجاری به سازمان‌ها رویکردی قدرتمند برای افزایش عملکرد منابع انسانی ارائه می‌دهد. با همسو کردن فعالیت‌های منابع انسانی با اهداف استراتژیک، بهره‌گیری از بینش‌های مبتنی بر داده، و استفاده از ابزارهای BI، بخش‌های منابع انسانی می‌توانند تصمیمات آگاهانه بگیرند، فرآیندها را بهینه کنند و بهبود مستمر را هدایت کنند. با پذیرش این هم افزایی، سازمان‌ها می‌توانند پتانسیل کامل عملکرد منابع انسانی خود را باز کنند که منجر به افزایش رضایت کارکنان، بهره‌وری و موفقیت کلی سازمانی شود.
آخرین مطالب
