کاربرد DAX در پاور بی ای

Power BI یک سرویس تجزیه و تحلیل تجاری است که توسط مایکروسافت توسعه یافته است. این ابزار به کاربران امکان می‌دهد به منابع داده‌های مختلف متصل شوند، داده‌ها را تغییر داده و پاک کنند، گزارش‌ها و داشبوردهای تعاملی ایجاد کنند و آنها را با دیگران به اشتراک بگذارند.

زبان برنامه نویسی قابلیت‌های آن، DAX است که کاربران را قادر می‌سازد تا محاسبات و تجمیع‌های پیچیده را روی مدل‌های داده انجام دهند. در این مقاله قصد داریم، با DAX بیشتر آشنا شده و در ادامه یاد بگیریم چگونه از قابلیت‌های آن استفاده کنیم.

DAX چیست؟

DAX یک زبان فرمول قدرتمند است که در Microsoft Power BI و همچنین در سایر ابزارهای مایکروسافت مانند Excel Power Pivot و Analysis Services Tabular استفاده می‌شود و به عنوان ستون فقرات مدل‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها در این برنامه‌ها عمل می‌کند و کاربران را قادر می‌سازد تا محاسبات را انجام دهند، معیارهای سفارشی ایجاد کنند و داده‌ها را به گونه‌ای دستکاری کنند که فراتر از فرمول‌های استاندارد اکسل است.

DAX به طور خاص برای مدیریت مدل داده‌هایی که با یکدیگر ارتباط دارند طراحی شده است، جایی که داده‌ها در جداول و ستون‌ها سازماندهی می‌شوند. برخلاف فرمول‌های سنتی اکسل که با سلول‌ها یا محدوده‌های جداگانه کار می‌کنند، DAX روی کل ستون‌ها یا جداول کار می‌کند. این توانایی برای مدیریت جداول و ستون‌ها به DAX اجازه می دهد تا محاسبات را روی مجموعه داده‌های بزرگ به طور موثر انجام دهد.

 

 مهم‌ترین ویژگی‌های این زبان فرمول عبارتند از :

۱- مبتنی بر فرمول: DAX از فرمول‌هایی تشکیل شده است که می‌توانند برای تعریف معیارها، ستون‌های محاسبه شده و جداول محاسبه شده نوشته شوند. این فرمول‌ها برای ایجاد محاسبات و معیارهای سفارشی بر اساس داده‌های مدل داده استفاده می‌شوند.

۲-زبان تابعی: DAX یک زبان تابعی است، به این معنی که مبتنی بر توابع و عباراتی است که ورودی‌ها را می گیرند و خروجی تولید می‌کنند. توابع در DAX عملیات خاصی مانند تجمیع، فیلتر کردن و هوش زمانی را انجام می دهند.

۳-  Measure های محاسبه شده: در Power BI ، DAX می تواند برای ایجاد ستون‌ها و اندازه گیری‌های محاسبه شده استفاده شود. ستون‌های محاسبه‌شده ستون‌های جدیدی را بر اساس فرمول‌های DAX به مدل داده اضافه می‌کنند، در حالی که Measure برای محاسباتی استفاده می‌شوند که مقادیر مجموعی مانند مجموع و میانگین‌ها را برای نمایش در گزارش‌ها ارائه می‌کنند.

۴- مدل‌سازی داده: DAX ارتباط نزدیکی با مدل‌سازی داده در Power BI دارد. این به کاربران اجازه می‌دهد تا روابط بین جداول را تعریف کنند، سلسله مراتب ایجاد کنند و سطوح مختلف تعریف پارامتر در داده‌ها را مدیریت کنند.

۵- توابع تکرار شونده: DAX شامل مجموعه ای از توابع تکرار شونده است که امکان حلقه زدن روی ردیف‌های جدول و انجام محاسبات برای هر ردیف را فراهم می‌کند. این قابلیت محاسبات پیشرفته‌ای را که نیاز به تکرار از طریق داده‌ها دارند را امکان پذیر می‌کند.

۶-هوش زمانی: DAX عملکردهای تخصصی را برای انجام محاسبات مبتنی بر زمان ارائه می‌دهد و کار با تاریخ‌ها، دوره‌ها و محاسبات مربوط به زمان را آسان تر می‌کند.

 

 

۷-بهینه سازی عملکرد: نوشتن عبارات DAX کارآمد برای عملکرد بهینه بسیار مهم است. DAX تکنیک‌های بهینه‌سازی مختلفی مانند انتقال متن و انتشار زمینه را برای بهبود عملکرد مرتب‌سازی داده‌ها و به حداقل رساندن مصرف منابع ارائه می‌کند.

۸- توابع فیلتر: DAX شامل انواع توابع فیلتر مانند FILTER، ALL و ALLEXCEPT است که کاربران را قادر می‌سازد تا زمینه فیلتر داده‌های خود را کنترل کنند. با تغییر زمینه فیلتر، کاربران می‌توانند محاسبات را روی زیرمجموعه‌های خاصی از داده‌ها متمرکز کنند و در نتیجه بینش‌های هدفمندتری به دست آورند.

۹-سلسله مراتب والدین-فرزند: DAX از ایجاد سلسله مراتب والد-فرزند پشتیبانی می‌کند که ساختارهای سلسله مراتبی هستند که روابط بین آیتم‌ها را در یک بعد نشان می‌دهند. این ویژگی به ویژه در سناریوهایی که داده‌ها به شیوه ای سلسله مراتبی سازماندهی می‌شوند، مانند نمودا‌رهای سازمانی یا دسته‌های محصول، مفید است.

۱۰-توابع رتبه‌بندی: DAX توابع رتبه‌بندی مانند RANKX را ارائه می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد موارد را در یک مجموعه داده بر اساس معیارهای مشخص رتبه‌بندی کنند. این توابع به شناسایی نهادهای با عملکرد برتر یا کم بازده کمک می‌کند و تجزیه و تحلیل رقابتی را تسهیل می‌کند.

۱۱-جداول پارامتر: DAX به کاربران اجازه می‌دهد تا جداول پارامتر ایجاد کنند، جداول تعریف شده توسط کاربر که حاوی مقادیر خاصی هستند و می‌توانند به عنوان ورودی در محاسبات استفاده شوند. جداول پارامتر سناریوهای پویا و تجزیه و تحلیل «what-if» را فعال می‌کند و کاربران را قادر می‌سازد تا مفروضات مختلف را بررسی کنند و تأثیر آنها بر داده‌ها را ارزیابی کنند.

۱۲- مدیریت فیلد‌های خالی و خطاها: DAX شامل توابعی مانند IFERROR و ISBLANK برای رسیدگی به مقادیر خالی(Null) یا گمشده و مدیریت دقیق خطاها است. این تضمین می کند که محاسبات قوی و قابل اعتماد هستند، حتی زمانی که با داده‌های ناقص سروکار دارند.

۱۳- تجزیه و تحلیل داده‌های پیشرفته: DAX به محاسبات ساده محدود نمی‌شود. بلکه قادر به تجزیه و تحلیل داده‌ها و مدل سازی‌های پیشرفته نیز می‌باشد. کاربران می‌توانند فرمول‌های سفارشی را برای تجزیه و تحلیل ریزش مشتری، محاسبه ارزش طول عمر مشتری و موارد دیگر ایجاد کنند.

در نتیجه، DAX یک زبان فرمول همه کاره است که فراتر از توابع سنتی اکسل است و قابلیت‌های قدرتمندی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مدل‌سازی و تجسم در مدل‌های Microsoft Power BI، Excel Power Pivot و Analysis Services Tabular ارائه می‌کند. با استفاده از ویژگی‌های آن، کاربران می‌توانند داده‌های خام را به بینش‌های عملی تبدیل کنند، گزارش‌های پویا ایجاد کنند، و تصمیم‌های مبتنی بر داده‌ای بگیرند که باعث موفقیت کسب‌وکار می‌شود. DAX همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهد و عملکرد خود را بهبود می‌بخشد و آن را به ابزاری ضروری برای متخصصان داده و کاربران هوش تجاری تبدیل می‌کند.