چکیده:

هدف پژوهش حاضر طراحی، تدوین و اعتباریابی بازی های سازمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز و ارزیابی اثربخشی آن بر تفکر راهبردی و مدیریت زمان مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران بود. روش پژوهش حاضر ترکیبی (کمی و کیفی) بوده و طرح پژوهش متوالی با نمونه‌ مشابه بود؛ همچنین اثربخشی بازی طراحی شده با روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل، در خصوص تفکر راهبردی و مدیریت زمان مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران ارزیابی شد.

جامعه پژوهش حاضر را کلیه مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران تشکیل داند که از بین آن‌ها 30 نفر با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. بررسی روایی واعتبار بازی‌های طراحی شده توسط متخصصین و خبرگان این رشته انجام شد. همچنین یافته‌های پژوهش نشان داد بازی‌های طراحی شده در جهت تقویت شاخص‌های تفکر راهبردی و مدیریت زمان مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران موثر بود؛ لذا می‌توان نتیجه گرفت از بازی طراحی‌شده می‌توان در تقویت شاخص‌های تفکر راهبردی و مدیریت زمان مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران بهره برد.

مقدمه

اصطلاح کارکردهای اجرایی[1]در ابتدا در واژه‌شناسی[2]تخصصی مرتبط با کارکردهای لوب فرونتال[3]مطرح شد. دانش نظری و درک‌ ما نیز از کارکردهای اجرایی و اهمیت آن در کارکردهای شناختی[4]و جنبه‌های عملی شناخت افراد در طی دو دهه گذشته پیشرفت چشم‌گیری داشته است؛ اما با این وجود، هنوز توافق کمی در مورد تعریف نظری کارکردهای اجرایی وجود دارد؛ بطوری‌که گلداشتاین[5]و ناگلیری[6](2014) در کتاب خود تحت عنوان ” دستنامه کارکردهای اجرایی[7]” عنوان نموده‌اند می‌توان 33 تعریف نظری مختلف از متخصصان این حیطه برای تعریف کارکردهای اجرایی درنظر گرفت.

 لذا طیف گسترده ای از نظریه‌ها و مدل‌ها برای توضیح توسعه فرآیندهای کارکردهای اجرایی با یکدیگر رقابت می‌کنند. با این حال، مطابق با یک تعریف نظری جامع، این توافق وجود دارد که کارکردهای اجرایی “یک ساختار فراگیر یا یک اصطلاح جامع برای فرآیندهای شناختی پیچیده است که زیربنای رفتار انعطاف‌پذیر و هدفمند است”. در این راستا، گلداشتاین و ناگلیری (2014) کارکردهای اجرایی را به‌عنوان یک پدیده واحد که شامل کارایی و اثربخشی است تعریف می‌کنند که افراد با آن دانش کسب می کنند و در زمینه های مختلف برای حل مسئله از آن استفاده می‌کنند (گلداشتاین و ناگلیری، 2014).

مدیران شرکت‌ها نقش بسیار مهمی در موفقیت و عملکرد شرکت‌ها دارند، و داشتن کارکردهای اجرایی مغزی کارآمد می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا به بهبود عملکرد خود و شرکت‌های خود برسند.

از جمله دلایلی که مدیران باید به تقویت کارکردهای اجرایی مغزی خود بپردازند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تصمیم‌گیری بهتر:

توانایی انتخاب و تصمیم‌گیری در شرایط پیچیده و فشرده از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیران با کارکردهای اجرایی قوی می‌توانند بهبود تصمیم‌گیری‌های خود را تضمین کنند (اندرسون و فیلیپس، 2022).

2. برنامه‌ریزی و مدیریت زمان:

مدیران باید قادر باشند برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند و زمان خود را بهینه مدیریت کنند. کارکردهای اجرایی مغزی قوی می‌تواند آن‌ها را در این امر یاری کند (گرینمن و همکاران، 2021).

3. انعطاف‌پذیری و حل مسائل:

در مواجهه با مشکلات و چالش‌های پیش رو، مدیران با کارکردهای اجرایی قوی قادرند به صورت انعطاف‌پذیر به رویاهای و اهداف خود پاسخ دهند و مسائل را به بهترین شکل حل کنند (گارنیکر و همکاران، 2020).

4. مدیریت استرس:

مدیریت استرس یکی از مهمترین مهارت‌های یک مدیر است. داشتن کارکردهای اجرایی مغزی قوی می‌تواند به مدیران کمک کند تا استرس را مدیریت کرده و به بهترین شکل با آن برخورد کنند (سادوزو و سیمونز، 2022).

بازی های سازمانی یک ابزار کاربردی و موثر برای تقویت همکاری، ارتباطات، انگیزه و توسعه تیم‌ها در سازمان‌ها هستند. این بازی‌ها می‌توانند اهمیت زیادی برای ارتقای عملکرد و موفقیت سازمان‌ها داشته باشند. مهارت‌هایی همچون؛ افزایش همکاری و تیم‌بندی  که می‌توانند ارتباطات و همکاری بین افراد را تقویت کرده و بهبود دهند. بازی‌ها کمک می‌کنند تا اعضای تیم یکدیگر را بهتر بشناسند و به صورت همکاری‌ای به رسیدن به اهداف مشترک بپردازند.

افزایش انگیزه و اشتیاق  که برای مشارکت در فعالیت‌های سازمانی بسیار مهم است. بازی های سازمانی می‌توانند این انگیزه و اشتیاق را تقویت کرده و افراد را به تلاش بیشتر و تعهد بیشتر ترغیب کنند. تقویت مهارت‌های گروهی و فردی  که به تقویت مهارت‌های گروهی مانند تعامل اجتماعی، حل مسئله، انعطاف‌پذیری و هماهنگی در یک تیم کمک کنند.

همچنین، این بازی‌ها می‌توانند به توسعه مهارت‌های فردی از قبیل خلاقیت، تصمیم‌گیری و مدیریت زمان کمک کنند. به طور کلی، بازی های سازمانی می‌توانند به افزایش همکاری، انگیزه و عملکرد تیم‌ها کمک کنند و بهبود ارتباطات و مهارت‌های اعضای تیم را ترویج دهند. از این رو، این بازی‌ها اهمیت بسیاری در سازمان‌ها دارند و می‌توانند به توسعه سازمانی و افزایش بهره‌وری کمک کنند (فیلیپس و همکاران، 2021).

لذا باید عنوان داشت که بازی های سازمانی از جمله ابزار مهم و تاثیرگزار تقویت مهارت‌های فردی و شاخص‌های شایستگی کارکنان و مدیران می‌باشند که می‌توان از آن‌ها در تقویت شاخص‌های شایستگی کارکنان و مدیران سازمانی بهره برد، اما باید توجه داشت این نوع بازی‌ها باید همسو با هنجارهای اجتماعی و فرهنگی مدیران بومی‌سازی شده باشند و نیز بر پایه یک نظریه علمی دون و دقیق باشند که پژوهش حاضر سعی داشته تا با تاکید بر نیازسنجی آموزشی سازمان‌های ایرانی، به طراحی یک بازی بومی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز برای مدیران ایران بپردازد.

• Executive Function [1]
• Terminology [2]
• Frontal Lobe Functions [3]
• Cognitive Functions [4]
• Goldstein [5]
• Naglieri [6]
• Handbook of Executive Functioning [7]

نتیجه‌گیری

نتایج بدست آمده از تحلیل داده‌های پژوهش حاضر نشان داد، مداخله­ طراحی شده در تقویت تفکر راهبردی و مدیریت زمان مدیران پایه سازمان‌های خصوصی شهر تهران موثر است. لذا یافته فوق، با نتایج پژوهش، اندرسون و همکاران (2022)، فیلیپس و همکاران(2020)، دیست و همکاران (2020)، هرمانس (2022)، ماینر و همکاران (2019)، پالوس و همکاران (2021)، پاملا و کارن (2014)، پکران و گوتز (2019)، پنگ و همکاران (2014)، شلنبرگ و همکاران (2012)، شرر و آدامز (2020)، سامرز و سامرز (2012)، زیمرمن و شانک (2011) همسو بوده ولی با نتایج پژوهش، هایمن و همکاران (2021) و بول و همکاران (2020) ناهمسو است.

لذا در راستای تبیین نتایج فوق باید ابراز کرد، بازی های سازمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز می‌توانند به عنوان یک ابزار موثر و نوآورانه برای ارتقای عملکرد و توانمندی مدیران در محیط‌های کاری شناخته شوند. این بازی‌ها با ارتقاء مهارت‌های اجرایی مغزی از قبیل تمرکز، حافظه کاری، انعطاف‌پذیری و سرعت پردازش اطلاعات، می‌توانند به مدیران کمک کنند تا در مقابل چالش‌ها و فشارهای محیط کاری بهتر به عملکرد خود بپردازند.

از طرفی، استفاده از بازی های سازمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز می‌تواند تاثیر مثبتی بر رشد و توسعه توانایی‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مدیران داشته باشد. این ابزارهای آموزشی نه تنها می‌توانند مسیر آموزش و پیشرفت حرفه‌ای مدیران را تداعی کنند، بلکه می‌توانند انگیزه و انگیزش مدیران را برای بهبود عملکرد و رقابتی ماندن در بازار تقویت کنند.

بازی های سازمانی که بر اصول و کارکردهای اجرایی مغز تمرکز دارند، می‌توانند بهبود قابل توجهی در توانمندی‌های مدیران ایجاد کنند. این بازی‌ها از طریق تقویت مهارت‌های اجرایی مغزی مانند تمرکز، حافظه کاری، انعطاف‌پذیری ذهنی و سرعت پردازش اطلاعات، می‌توانند به مدیران کمک کنند تا بهترین تصمیمات را بگیرند.

با توجه به مزایای واضح بازی های سازمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی مغز، این مقاله نتیجه می‌دهد که این نوع بازی‌ها می‌توانند به عنوان یک ابزار اساسی در بهبود عملکرد و کارایی مدیران در سازمان‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

منبع: empathyfy.com