در سال‌های اخیر، استفاده از پایگاه‌های داده رابطه‌ای به شکل چشمگیری به سمت SQL در فضای ابری حرکت کرده است. سازمان‌ها دیگر مجبور نیستند برای مدیریت داده‌ها از سرورهای فیزیکی، لایسنس‌های گران‌قیمت و تیم‌های متخصص برای نگهداری و به‌روزرسانی زیرساخت استفاده کنند. اکنون با کمک سرویس‌های ابری مانند Amazon RDS، Azure SQL Database و Google Cloud SQL می‌توان پایگاه‌های داده SQL را تنها با چند کلیک ایجاد، مقیاس‌دهی و مدیریت کرد. این مدل پیاده‌سازی به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد با بهره‌گیری از مزایای SQL در فضای ابری مانند انعطاف‌پذیری بالا، امنیت مناسب، پشتیبانی از نسخه‌های مختلف SQL و کاهش هزینه‌های عملیاتی، سریع‌تر و کارآمدتر رشد کنند.

در این مقاله با مفهوم SQL در فضای ابری، مزایای استفاده از پایگاه‌داده‌های SQL مبتنی بر Cloud و مقایسه سه سرویس محبوب و پیشرو یعنی Amazon RDS، Azure SQL و Google Cloud SQL آشنا می‌شویم.

SQL در فضای ابری چیست؟

SQL در فضای ابری به معنای اجرای موتورهای دیتابیس رابطه‌ای روی پلتفرم‌های Cloud است، بدون اینکه کاربر درگیر سخت‌افزار، سیستم‌عامل، پچ‌های امنیتی و مدیریت منابع شود. در این مدل، ارائه‌دهنده خدمات ابری مانند AWS، Azure یا Google Cloud مسئول اجرای دیتابیس، ذخیره‌سازی، بکاپ‌گیری، مانیتورینگ و مقیاس‌دهی خودکار است؛ و کاربر تنها روی طراحی ساختار جداول، نوشتن Query‌ها و تحلیل داده تمرکز می‌کند.

مدل‌های ارائه دیتابیس SQL در فضای ابری اغلب بر اساس Database-as-a-Service (DBaaS) ارائه می‌شوند. در DBaaS، همه زیرساخت توسط سرویس‌دهنده مدیریت می‌شود و کاربر نیازی به نصب SQL Server، MySQL یا PostgreSQL ندارد.

مزایای استفاده از SQL در فضای ابری

استفاده از SQL Cloud مزایای گسترده‌ای دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱. هزینه کمتر

پرداخت بر اساس میزان استفاده (Pay-as-you-go) به شرکت‌ها کمک می‌کند فقط به اندازه مصرف واقعی هزینه کنند. نیازی به خرید سرور، لایسنس و تأمین تجهیزات وجود ندارد.

۲. مقیاس‌دهی آسان

با افزایش یا کاهش بار کاری، دیتابیس به صورت خودکار منابع را افزایش یا کاهش می‌دهد. این ویژگی برای کسب‌وکارهایی که رفتار کاربران آن‌ها غیرقابل‌پیش‌بینی است بسیار کاربردی است.

۳. امنیت و پایداری

سرویس‌های ابری از سیستم‌های رمزگذاری، مدیریت کلید، مانیتورینگ امنیتی و سیستم‌های تشخیص نفوذ استفاده می‌کنند. همچنین آپ‌تایم بسیار بالایی ارائه می‌شود که مناسب کاربردهای حیاتی سازمانی است.

۴. بکاپ‌گیری خودکار

دیتابیس‌ها به صورت خودکار Snapshot روزانه می‌گیرند و امکان بازگردانی داده وجود دارد. این ویژگی ریسک ازدست‌رفتن اطلاعات را کاهش می‌دهد.

۵. مدیریت ساده

عملیات‌هایی مثل نصب، ارتقا، مدیریت سرور و Patch سیستم توسط خود Cloud انجام می‌شود و کاربر تنها نیازمند تخصص در SQL و طراحی دیتابیس است.

Amazon RDS

Amazon Relational Database Service یا به اختصار RDS یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین خدمات دیتابیس ابری است که توسط AWS ارائه می‌شود. تمرکز اصلی RDS بر ارائه یک محیط سریع و قابل اعتماد برای اجرای انواع دیتابیس‌های SQL بدون نیاز به مدیریت زیرساخت است.

ویژگی‌های کلیدی Amazon RDS

• پشتیبانی از موتورهای مختلف SQL مانند:

  • MySQL

  • PostgreSQL

  • MariaDB

  • Oracle

  • SQL Server

  • Amazon Aurora

• امکان مقیاس‌دهی خودکار

• بکاپ‌گیری خودکار و مدیریت Snapshot

• امنیت پیشرفته با IAM و رمزگذاری

مزیت مهم: Amazon Aurora

Aurora نسخه بهینه‌سازی‌شده MySQL و PostgreSQL توسط AWS است که سرعتی چندبرابر بیشتر و پایداری بالاتری دارد. این موتور برای اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر، ای‌کامرس و سیستم‌های Cloud-native بسیار ایده‌آل است.

کاربردهای رایج RDS

• فروشگاه‌های اینترنتی

• اپلیکیشن‌های SaaS

• پایگاه‌های داده تحلیلی

• سیستم‌های مدیریت محتوا مانند WordPress

Azure SQL Database

Azure SQL Database سرویس دیتابیس ابری مایکروسافت است که به صورت PaaS ارائه می‌شود. اگرچه نام آن SQL Database است، اما این سرویس نسخه‌ای مدرن و بهینه‌شده از Microsoft SQL Server می‌باشد و بسیاری از قابلیت‌های Enterprise را ارائه می‌دهد.

ویژگی‌های مهم Azure SQL

• پشتیبانی کامل از SQL Server

• مدل‌های Serverless و Managed Instance

• مقیاس‌دهی خودکار حافظه و CPU

• سازگاری با ابزارهای مایکروسافت مانند Power BI، Azure Synapse Analytics

• پشتیبانی از Geo-replication بین دیتاسنترها

مدل‌های اجرایی

Azure SQL به دو صورت ارائه می‌شود:

1. SQL Database (Single/Multi)
   مناسب برای اپلیکیشن‌های Cloud-native

2. SQL Managed Instance
   مناسب مهاجرت دیتابیس‌های سازمانی با حداقل تغییر

کاربردهای رایج

• سازمان‌هایی که از اکوسیستم مایکروسافت استفاده می‌کنند

• تحلیل کسب‌وکار (BI)

• پردازش‌های هوش مصنوعی مبتنی بر داده

• سیستم‌های مالی

Google Cloud SQL

Cloud SQL سرویس مدیریت دیتابیس گوگل برای اجرای MySQL، PostgreSQL و SQL Server در فضای ابری است. این سرویس از سایر محصولات Google Cloud مانند BigQuery، Data Studio و Compute Engine پشتیبانی می‌کند.

ویژگی‌های Cloud SQL

• مدیریت کامل دیتابیس بدون نیاز به سرور

• بکاپ خودکار، Replication و HA

• اتصال آسان به BigQuery برای تحلیل داده

• خط فرمان قوی و APIهای گسترده

• ادغام با Kubernetes و GKE

مزیت مهم

اتصال هوشمند Cloud SQL به BigQuery باعث شده Cloud SQL در پروژه‌های داده‌محور، یادگیری ماشین و تحلیل داده بسیار محبوب باشد.

کاربردهای رایج

• سیستم‌های داده‌محور

• اپلیکیشن‌های AI و ML

• اپلیکیشن‌های موبایل و وب

• استفاده در Kubernetes

مقایسه کلی Amazon RDS، Azure SQL و Google Cloud SQL

هر سه سرویس تقریباً قابلیت‌های مشابهی ارائه می‌کنند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد:

به‌طور خلاصه اگر از SQL Server استفاده می‌کنید، Azure SQL Database انتخاب مناسب‌تری است. اگر نیاز به موتورهای متنوع و مقیاس بالا دارید، Amazon RDS بهترین گزینه است. اگر پروژه شما تحلیل داده و یادگیری ماشین را شامل می‌شود، Google Cloud SQL برتری دارد.

نتیجه‌گیری

پایگاه‌های داده SQL در فضای ابری، جایگزین قدرتمند دیتابیس‌های سنتی شده‌اند. مدیریت خودکار، بکاپ‌گیری، امنیت بالا و هزینه کم باعث شده سازمان‌ها به سرعت به سمت سرویس‌های DBaaS حرکت کنند. Amazon RDS، Azure SQL و Google Cloud SQL سه سرویس برتر در این حوزه هستند که هرکدام مزیت‌های خاص خود را دارند. انتخاب بین آن‌ها به نیازهای کسب‌وکار، ابزارهای فعلی سازمان و نوع پروژه وابسته است. با گسترش پردازش ابری، SQL Cloud پایه اصلی زیرساخت داده در بسیاری از سیستم‌های مدرن خواهد بود.

اگر به دنبال ساخت سیستم مقیاس‌پذیر و داده‌محور هستید، شناخت این سرویس‌ها و انتخاب صحیح آن‌ها می‌تواند از هدررفت زمان و هزینه جلوگیری کند و سرعت توسعه را به شکل چشمگیری افزایش دهد.